Όταν δεν υπάρχει γύρω μας τίποτα αληθινό, πως να υποψιαστούμε ότι όλα είναι ψεύτικα;

Posted: 12 Δεκεμβρίου, 2011 by ΛΥΣΙΑΣ in Προβληματισμοί

Στεκόμενος από την μία στην «ελεατική» άποψη κι από την άλλη στην «επικούρεια» άποψη συγκρίνοντας και τις δύο,μπορώ να πώ ότι με συγκινούν και οι δύο απόψεις.Και οι δύο πλευρές έχουν κάτι να πουν. Αλλά διάολε! Πώς είναι δυνατόν να έχουν και οι δύο δίκαιο; Κάποιος πρέπει να έχει άδικο.Έτσι μας έχει μάθει η λογική. Α=Α. Στα ανθρώπινα δεδομένα αντίληψης υπάρχει δυισμός. Άσπρο, μαύρο, καλό, κακό, ζωή, θάνατος . Α, Β.

Αφού το σκέφτηκα λίγο καλύτερα, συνειδητοποίησα ότι δεν έχει η πραγματικότητα δύο όψεις. Μία είναι η ουσία του κόσμου. Απλά εμείς έχουμε δύο μάτια.

Έχουμε αίσθηση και αυτή μας μπερδεύει.Όλα αυτά που βλέπουμε γύρω μας είναι αποτέλεσμα των αισθήσεών μας.Ένα 10% των λειτουργικών δυνατοτήτων του εγκεφάλου μας. Δεν «πιάνουμε» ούτε υπέρυθρα,ούτε υπεριώδη μήκη κύματος.

Δεν ακούμε υπόηχους ή υπέρηχους όπως τα δελφίνια και οι νυχτερίδες.

Κι αυτά και με την στάμπα των φιλοσόφων και με την σφραγίδα της επιστήμης. Μια μεγαλοφροσύνη της αυτεπίγνωσής μας αντιδράει λέγοντας: «μα δεν μπορεί, είμαι θεός. Αυτό που βλέπω,αυτό είναι. Δεν έχει παραπέρα.Φαντασίες και αμπρακατάμπρα για αλαφροίσκιωτους». Τότε νιώθω «Θεός»,διότι θέλω να πιστεύω ότι γνωρίζω τα πάντα,με την ασφάλεια της εμπειρίας των αισθήσεων και με την υπογραφή της επιστήμης.

Μια άλλη φωνούλα τότε μου ψιθυρίζει «το σύμπαν δεν τελειώνει εκεί που φτάνει το μάτι σου». Τότε κατανοώ την μικρότητά μου απέναντι σε αυτό που λέμε φύση,κόσμο,νου,όν.

Παίζω την απόφαση στα ζάρια. Ας αποφασίσει η απροσδιοριστία λέω.Και περιμένω την απάντηση. Δύο μονοπάτια είναι.Ένα αισθητό (επιστήμη) και ένα νοητικό (φιλοσοφία).Υπάρχει βέβαια και το μονοπάτι του γνωστικιστικού Αμπρακατάμπρα αλλά και ο μηδενισμός της παραίτησης της Νιρβάνας του Σιντάρτα. Μακριά από εμάς, αλλά υπάρχουν.

Κινείται λοιπόν το ζάρι…γυρνάει σαν τρελό στην κρύα θάλασσα του κόσμου. Τα πάντα γύρω μας, όλα αυτά που φαινομενικά μοιάζουν στάσιμα,όλα αυτά την ίδια στιγμή κινούνται. Ο τοίχος απέναντί μας -αυτός ο τοίχος που μας περιβάλλει- που φαίνεται στάσιμος,κινείται!Αφού κινείται η γή κινείται και ο τοίχος που βρίσκεται πάνω της.Όλα κινούνται. Από το ηλεκτρόνιο στον μυχό της ύπαρξης ως τους γαλαξίες στο απέραντο άπειρο της κοσμικής έκστασης! Κι όμως,η εικόνα που βλέπουμε είναι στάσιμη.

Σταματάει το ζάρι και έχω εικόνα. Ξεθωριάζει η ροή,εκμηδενίζεται ο χρόνος και η εικόνα παγώνει. Ο ήλιος στο ζενίθ και το ναδίρ,το πλοίο που χάνεται στον ορίζοντα,ο αετός στον ουρανό.Στιγμές του γίγνεσθαι,εικονικά σλάιτς και συνδεδεμένα κοσμικά συμβάντα στην ροή του χρόνου. Κι όλα γυρίζουν, κι όλα μένουν στάσιμα. Μα διάολε! Πώς είναι δυνατόν;

Αφού είμαι μέσα στην κίνηση πώς να μην είναι δυνατόν; Αλλιώς είναι η θάλασσα όταν την βλέπεις από μέσα στο μακροβούτι κι αλλιώς όταν την παρατηρείς από την αμμουδιά.

Αυτό το παιχνίδι με τους «πεσσούς» του Ηράκλειτου,ο Χάιζενμπεργκ το είπε «αρχή της απροσδιοριστίας». Σου λέει με λίγα και απλά λόγια γεμάτα εξισώσεις και συναρτήσεις τα ίδια λόγια που σου είπε κάποτε ο Ηράκλειτος όταν κοίταγε τα ποτάμια να φεύγουν και να μένουν πάντα τα ίδια. Και ο Ηράκλειτος δεν μίλαγε σκοτεινά, απλά εμείς έχουμε πέσει διανοητικά.

Σου λέει λοιπόν η απροσδιοριστία ότι μπορείς να παρατηρήσεις ή την ορμή του σωματιδίου ή την θέση του με το ελάχιστο δυνατό σφάλμα.Το ένα από τα δύο.

Αν προσπαθήσεις να δείς και τα δύο ταυτόχρονα θα χάσεις και την εικόνα και την κίνηση.Ανάλογα,η πραγματικότητα έχει δύο όψεις: Μία κβαντική σε διαρκή ροή και μία αποτελούμενη από μικρές παγωμένες στιγμές.Αλλά σου πετάει και μια σταθερά Χάμπλ δίπλα και χάνεται η μπάλα,διότι δεν μπορεί να έχει την ίδια σταθερά σε Παρσέκ και Τζάουλ το ηλεκτρόνιο με τον γαλαξία.

Πάμε παρακάτω και αναζητούμε το ενδιάμεσο,το φευγαλέο,την σκοτεινή νύχτα της ψυχής και τα οράματα των μυστικιστών,το παράδοξο των φυσικών νόμων των σκεπτικιστών,την ουσία των φιλοσόφων.

Έχουμε δύο μάτια.Κλείνουμε το ένα μάτι (Δp) και βλέπουμε την κίνηση.

Κλείνουμε το άλλο μάτι (Δq) και βλέπουμε την εικόνα.

Ανοίγουμε και τα δύο μάτια και όλα αναμειγνύονται.

Κλείνουμε και τα δύο μάτια και η εικόνα προβάλει νοερά μέσα μας.

Αλλά έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε μεταξύ Α και Β. Αυτό ή εκείνο.

Θα αρχίζαμε να βλέπαμε κάπως πιο ξεκάθαρα το τοπίο αν απορρίπταμε και το Α και το Β και στην θέση τους κρατάγαμε το Γ.Τί θέλω να πώ πειραματικά:

Βάζεις έναν άνθρωπο σε ένα δωμάτιο με δύο πόρτες (βασικά όταν τον έβαζες του είχες δέσει τα μάτια για να μην γνωρίζει από ποια πόρτα μπήκε στο δωμάτιο).Έχουμε λοιπόν δύο πόρτες. Πίσω από την μία πόρτα υπάρχει ένα όπλο του οποίου την σκανδάλη την έχουμε δέσει με το χερούλι της πόρτας, έτσι ώστε όταν την ανοίξει…

Ο άνθρωπος δεν γνωρίζει τι πείραμα έχουμε σκαρώσει.Ο παρατηρητής του πειράματος γνωρίζει,αλλά δεν ξέρει ποια πόρτα είναι η σωστή.

Είμαστε στο δίπλα δωμάτιο και σε ρωτώ μετά από 10′ λεπτά:

Είναι ο άνθρωπος ζωντανός ή νεκρός;

Τί θα μου απαντήσεις;Οι πιθανότητες 50/50.Όσες φορές και να επαναλάβουμε το πείραμα θα είμαστε στο 50/50.Α=ζωντανός,Β=νεκρός.

Εκεί νιώθεις την ανθρώπινη αδυναμία -απροσδιοριστία- να σου τσακίζει μαζί εγωϊσμό και κόκκαλα.

Μία έγκυρη και ακριβής απάντηση υπάρχει: Ο άνθρωπος είναι νεκροζώντανος. Βρίσκεται δηλαδή μεταξύ του Α και του Β.

Βρίσκεται σε κατάσταση δαιμονική.Από την στιγμή που αποδέχεσαι το Γ (μετά απορρίψεως Α και Β) αρχίζεις να αντιλαμβάνεσαι αλλιώς τα πράγματα και να βλέπεις μπροστά σου να ανοίγουν νέες οπτικές.

Δ= ο άνθρωπος έχει ικανότητα,μνήμη ή κάτι απροσδιόριστο σε μας μεταξύ ενστίκτου και υπεραισθητού ώστε να κάνει την σωστή επιλογή.

Ε= άγνωστος παράγοντας κόβει το σκοινί,ρίχνει το όπλο,φρακάρει την πόρτα και αποτρέπει τον άνθρωπο με σημείο ή ήχο να αποφύγει αυτή την επιλογή που πήγε να κάνει.

ΣΤ= ο παρατηρητής βρίσκεται επίσης σε κατάσταση δαιμονική.Δηλαδή μπορεί να «επηρεάσει» το αποτέλεσμα ή έστω να «νιώσει» την έκβασή του.

Και οι πιθανότητες πολλαπλασιάζονται μέσα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή που κρύβουμε στο κεφάλι μας.

Ωστόσο,ο περισσότερος κόσμος αμφιταλαντεύεται μεταξύ Α και Β.

Μεταξύ νόησης και αίσθησης,μεταξύ θυμοειδούς και λογικού,μεταξύ ροής και εικόνας,μεταξύ τύχης και ατυχίας.

Αυτή η λεπτή οπτική είναι η χαραμάδα και το μετερίζι ανάμεσα στους δύο κόσμους.Αυτό φέρτο στη ζωή μας.Σκεφτόμαστε δυαδικά.Μεταξύ επιθυμίας της ζωής και φόβου του θανάτου.Χρειαζόμαστε αναβάθμιση.Τον τρίτο συντελεστή που θα λειτουργήσει σαν λόγος και καταλύτης για μια περαιτέρω διανοητική εποπτεία.Δηλαδή μεταξύ γενέσεως (είσοδος στο χρόνο και στο γίγνεσθαι) και θανάτου (έξοδος από τον χρόνο και το γίγνεσθαι) ο τρίτος συντελεστής είναι η ζωή,αυξητική (πόρος) και αφαιρετική (πενία).Μετέχουμε και στα δύο άκρα,

όχι στο ένα ή στο άλλο,αλλά (πότε) στο ένα και (πότε) στο άλλο.Γι’αυτό η σοφή Διοτίμα μεταξύ θεών και θνητών έβαλε τον έρωτα.Την δαιμονική κατάσταση που λέγαμε.Το να θρέφεις το ενεργεία σου,δηλαδή αυτό που είσαι και ζείς τώρα με το δυνάμει σου,δηλαδή εκείνο το οποίο θα γίνεις όταν πεθάνεις.

Είναι η κατάσταση του νεκροζώντανου,το να υπάρχεις και να μην υπάρχεις.

Το να γυρίζεις το σύμπαν ανάποδα και να καθρεφτίζεις μέσα στη Γη, τον ουρανό.Στην σωστή αναλογία, ίση ποσότητα οίνου και ύδατος.

Όταν είσαι σε αυτή την κατάσταση πραγματικά λές ότι: «εν οίδα ότι ουδέν οίδα»

όχι από καπρίτσιο μεγαλοφροσύνης ίσαμε να φανείς καμπόσος,αλλά διότι το βιώνεις. Γνωρίζεις δηλαδή ότι όλη σου η ζωή είναι ένα σύνολο πιθανών δυνατοτήτων.Να γίνεις πλούσιος ή φτωχός,υγειής ή άρρωστος,ευτυχισμένος ή δυστυχισμένος.Τίποτα δεν είναι σίγουρο,αλλά ένα είναι δεδομένο όπως έλεγε και ο Λιαντίνης:

«Ότι μια μέρα θα πεθάνεις».

Αυτά τα δύο που λέγαμε πρίν,η κίνηση,η ροή,»το ούπω και το ουκέτι»,το όχι ακόμη και το όχι πια,ο χρόνος είναι η μία όψη.

Το τώρα,η στιγμή,το πάγωμα της εικόνας,το νυν (που όπως και να το διαβάσεις βγαίνει το ίδιο),είναι η άλλη όψη.Τα δύο μισά του συμβόλου.Το γίγνεσθαι.Το μη όν σπασμένο στα δύο.

Και από αυτό το μισό εμείς βλέπουμε το μισό του μισού.

Υπάρχει όμως μια χαραμάδα στην μέση.Η Ηρακλείτεια αρμονία των αντιθέτων και ο λόγος.Και εκεί δεν χρειάζεσαι μεσάζωντα.Μόνος σου κάνεις το βήμα στο «έξυπνο ενύπνιο»..

Σχόλια
  1. Ο/Η Ηλίας Δεσύλλας λέει:

    Πολύ καλό Λυσία …χαρά μας που γράφεις εδώ ..:)

  2. Ο/Η ΛΥΣΙΑΣ λέει:

    Δική μου χαρά και τιμή. Καλώς σας βρήκα.

Σχολιάστε